Kijk ze eens gezellig zitten: Margriet Brandsma (rechts) en haar vriendin Angela Leerkes. Zelf doe ik altijd mijn schoenen uit als ik met mijn voeten op de bank zit, maar Angela houdt ze lekker aan. Margriet Brandsma werkte jarenlang voor het NOS-journaal. Ze werd vooral bekend als correspondent voor het nieuws in Berlijn. Tegenwoordig is ze docent journalistiek en schrijft ze boeken. Kortgeleden verscheen Was wir noch zu sagen hätten, een verzameling gesprekken met Duitsland-correspondenten.
Margriet en Angela houden van lezen dat is duidelijk. Hun kast staat boordevol romans. Er staat weinig non-fictie tussen. Hardcore literatuur van bekende schrijvers voert de boventoon, hier en daar afgewisseld door een thriller. En wat opvalt is dat er geen systeem in de kast zit. Alles lijkt kris kras door elkaar te staan. Hier is duidelijk geen Deutsche pünktlichkeit aan te pas gekomen.
Welke Duitstalige schrijvers heeft Margriet in de kast staan? Uuh, eigenlijk niet eens zoveel, je zou er veel meer in deze kast verwachten. Een echte klassieker is Duitse les (46) van Siegried Lenz. De roman gaat over de 21-jarige Siggi die na de Tweede Wereldoorlog in een heropvoedingsgesticht terecht komt en daar een opstel moet schrijven over de ‘vreugden der plicht’. Siggi weet niets te verzinnen wat wordt uitgelegd als een weigering. Voor straf wordt hij opgesloten. Eenzaam in zijn kamer met uitzicht op de Elbe begint hij met schrijven. Over zijn vader die tijdens het nazibewind als politieman persoonlijk toezicht moest houden op het schilderverbod van zijn jeugdvriend, de beroemde schilder Max Ludwig Nansen. De jonge Siggi wordt meegesleept in het bittere conflict en kiest steeds meer partij voor de entartete schilder. Duitse les is een ontwikkelingsroman die gaat over vriendschap, het belang van kunst en het conflict tussen plicht en geweten… Siegfried Lenz, die twee jaar geleden overleed, wordt in Duitsland in één adem genoemd met schrijvers als Heinrich Böll en Günter Grass.
Onbekender is de Zwitser Rolf Lappert. Zijn roman Naar huis zwemmen (34) gaat over het zware leven van de maar 1 meter vijftig lange Wilbur. Zijn Ierse moeder sterft bij zijn geboorte, zijn Zweedse vader verdwijnt en zijn eerste thuis is een couveuse. “Als zijn grootouders hem naar Ierland halen, ervaart hij een beetje het gevoel een thuis te hebben en een vaderland. Maar zijn beste vriend komt in een opvoedingsgesticht terecht, zijn grootmoeder overlijdt bij een ongeval, en Wilbur weet: ik ben en blijf een loser.” Oef, dit klinkt als een heavy tearjurker. Maar waarschijnlijk wel een goeie want Lappert won er in 2008 de Schweizer Buchpreis mee.
Klik op de afbeelding voor een vergroting | Foto: Roel Determeijer – VARA gids 12-18 maart 2016
1 Groot zomerboek – 18 korte romans van o.a. Gabriel Garcia Marquez, Frans Kellendonk, Roald Dahl, John Fante en anderen
2 Gokje: Jannetje Koelewijn – De hemel bestaat niet. Over het leven van mijn ouders.
3 Nele Neuhaus – Diepe wonden
4 Jonathan Coe – De Rotters Club
5 David Sedaris – Titel onleesbaar
6 Juli Zeh – Vrije val
7 Nicci French – Denken aan vrijdag
8 Karin Slaughter – Mooie meisjes
9 A.F.Th. van der Heijden – Tonio
10 H.J.A. Hofland – Bemande essays
11 Use Lahoz – De dromer
12 Zadie Smith – Witte tanden
13 David Guterson – Ceders in de sneeuw
14 Eigen werk: Margriet Brandsma & Frits Bolkestien – Haags duet. Verslag van de verkiezings- en formatieperiode.
15 Silvia Tennenbaum – De Wertheims
16 Daphne Timmers – Fatale val
17 Reisgids over Portugal
18 Franks Kellendonk – Verzameld werk
19 Benoîte Groult – Titel onleesbaar
20 Jaap Robben – Birk
21 Alexander Münninghof – De stamhouder
22 Gokje: Patricia Highsmith – Carol
23 Jeffrey Lent – Titel onleesbaar
24 Fay Weldon – Praxis
25 Sarah Waters – Vingervlug
26 Umberto Eco – In de naam van de roos
27 Salman Rushdie – Titel onleesbaar
28 Rijtje Hans Warren – Geheime dagboeken
29 Khaled Hosseini – En uit de bergen kwam de echo
30 Jonathan Franzen – Freedom
31 Jan Wolkers – Turks fruit
32 Ben Haveman – Alles voor de dakgoot
33 Jonathan Coe – De gesloten kring
34 Rolf Lappert – Naar huis zwemmen
35 Umberto Eco – De begraafplaats van Praag
36 Pieter Steinz – Made in Europe
37 Paul Theroux – Titel onleesbaar
38 Peter Buwalda – Bonita Avenue
39 Robert Harris – De Officier
40 Stieg Larsson – Millenium trilogie
41 Khaled Hosseini – De vliegeraar
42 Majgull Axelsson – Aprilheks
43 Marja Brouwers – Casino
44 Arnon Grunberg – Figuranten
45 Jonathan Safran Foer – Alles is verlicht
46 Siegfried Lenz – Duitse les
47 Joseph O’Neill – De Hond
48 Elsa Osorio – Ana
49 Arianna Stassinopoulos – Maria Callas
50 Karl Ove Knausgard – Vader (Deel 1 van de 6-delige romancyclus ‘Mijn Strijd’)
51 Karl Ove Knausgard – Liefde (Deel 2 van de 6-delige romancyclus ‘Mijn Strijd’) Zijn Margriet en Angela na deze eerste twee delen misschien afgehaakt?)
52 Auteur onleesbaar – Encyclopedie